Çin’de Mao Zedong Portresi: Görsel Propagandanın Tarihi

20. yüzyılın ortalarında Çin Halk Cumhuriyeti’nde gerçekleşen bir uygulama, dünya tarihinin en dikkat çekici görsel propagandalarından biri olarak günümüzde hala hatırlanıyor.

1949 yılında Mao Zedong liderliğinde kurulan Çin Halk Cumhuriyeti’nde her evde, kamu binasında ve okulda aynı portre asılıydı: Mao’nun portresi. Özellikle Kültür Devrimi sırasında Mao’ya olan bağlılık, sözlerle olduğu kadar görsellikle de pekiştirildi.

Devlet, Mao’nun portresini içeren posterleri, takvimleri ve ünlü “Küçük Kırmızı Kitap” olarak bilinen Mao’nun sözlerinin derlendiği kitapları milyonlarca kopya olarak ülke genelinde dağıttı.

Her Evde Aynı Portre

O dönemde devlet, Mao’nun birleştirici ve kutsal bir figür olarak algılanmasını amaçlıyordu. Bu nedenle, hemen her evde onun gülümseyen, uzağa bakan klasik portresi duvarlara asıldı.

Bu uygulama sadece bir lider kültü değil, aynı zamanda ideolojik sadakatin bir işareti olarak da görüldü. Portreyi asmamak veya saygısızlık etmek, ihbarlara ve hatta cezai işlemlere neden olabiliyordu.

Okullarda Portreye Dönüp Ant İçmek

Okullarda öğrenciler her sabah Mao’nun portresine dönüp ant içerdi. Kamu binalarında portre, devlet liderliğinin meşruluğunu simgeliyordu. Propaganda afişlerinde Mao genellikle güneş gibi resmediliyor, halk ise ona yönelmiş olarak çiziliyordu.

Mao’nun portresi bugün hala Tiananmen Meydanı’ndaki Tiananmen Kapısı’nda bulunuyor. Bu görsel, Çin halkı için hem tarihsel bir sembol hem de baskıcı ancak organize bir ideolojinin izlerini taşıyan bir kalıntı olarak varlığını sürdürüyor.