“`html

ABD’nin Tarife Politikasındaki Son Gelişmeler ve Piyasalara Etkileri

Piyasalarda dikkatle izlenen gelişmeler arasında, ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına getirilen %25 oranındaki gümrük vergisi geçtiğimiz hafta itibarıyla yürürlüğe girdi.

Bu bağlamda, Avrupa Birliği’nin (AB) karşı önlemleri devreye girmiş durumda. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin bu tarife uygulamalarına karşılık olarak 26 milyar avro değerinde tedbir aldıklarını duyurdu.

Öte yandan, Kanada Maliye Bakanı Dominic LeBlanc, ABD’nin çelik ve alüminyum tarifeleri nedeni ile Kanada’dan yapılan 29,8 milyar Kanada doları tutarındaki ithalata %25 gümrük vergisi uygulayacaklarını açıkladı.

Analistler, bu gelişmelerin ticaret savaşı endişelerini artırdığına dikkat çekiyor. Tarife uygulamalarının imalat sanayisine ve metal piyasasına etkileri dikkatle izleniyor.

Ayrıca, ABD Başkanı Trump, ülkede üretilen viskilere AB tarafından uygulanan %50 oranındaki gümrük vergisinin kaldırılmaması durumunda, AB’den ithal edilen tüm alkollü ürünlere %200 oranında gümrük vergisi getireceğini belirtti.

Trump’ının ticaret politikalarında yarattığı belirsizliğin, ülkelerin ekonomik stratejilerini belirlemesini zorlaştırdığını söyleyen analistler, bu durumun yatırımcıların temkinli davranmasına neden olduğunu kaydediyor.

Ek olarak, ABD Senatosu, federal hükümetin kapanmasını önleyici bütçe tasarısını onayladı. Tasarı, 30 Eylül’e kadar federal hükümete finansman sağlamayı öngörerek, 46’ya karşı 54 oyla kabul edildi.

Geçen hafta ABD’de açıklanan verilere göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) şubat ayında aylık bazda %0,2, yıllık bazda ise %2,8 artış gösterdi ve bu artış beklentilerin altında kaldı.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise şubat ayında aylık bazda sabit kalırken, yıllık bazda %3,2 artarak yine beklentilerin altında kaldı. İlk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı da 8 Mart ile biten haftada 220 bine düşerek önceki haftaya göre 2 bin kişi azaldı.

Analistler, TÜFE ve ÜFE verilerinin fiyat artışlarının yavaşladığını dolayısıyla iş gücü piyasasının dayanıklılığını sürdürdüğünü belirtiyor ve bu durumun ekonomik görünümdeki kaygıları azalttığını ifade ediyor.

Ek olarak, ABD’de tüketici güveni Kasım 2022’den bu yana en düşük seviyeye indi. Michigan Üniversitesi tarafından hesaplanan tüketici güven endeksi mart ayında 57,9 değerine düşerek piyasa beklentilerini karşıladı.

Beklentilerin düşmesinde siyasi ve ekonomik belirsizlik faktörlerinin rol oynadığını belirten analistler, ekonomi politikalarındaki dalgalanmaların tüketicilerin gelecek planlarını zorlaştırdığını vurguladı.

Tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi bu ay %4,3’ten %4,9’a yükselerek Kasım 2022’den beri en yüksek seviyeye ulaşırken, uzun vadeli beklentide ise %3,5’ten %3,9’a çıkmış durumda ve bu, 1993 yılından bu yana en büyük aylık artış olarak kaydedildi.

Bu gelişmelerle birlikte, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi geçtiğimiz hafta %4,32 seviyesinde, dolar endeksi ise 103,7 seviyesinde dengelendi.

Başkan Trump’ın tarife politikalarının yarattığı endişeler, jeopolitik riskler ve merkez bankalarının alımları neticesinde, altının ons fiyatı 3 bin dolar seviyelerinin üstüne çıktı. Geçtiğimiz hafta altın ons fiyatı 3,004.91 dolara ulaşarak, haftalık bazda %2,59 artışla 2,984.87 dolardan işlem gördü.

Brent petrolün varil fiyatı ise haftalık olarak yatay bir seyir izleyerek 70,2 dolardan kapandı.

New York Borsası Negatif Seyir İzledi

New York borsası, küresel gelişmeler ışığında geçen hafta negatif bir seyir izledi. Trump’ın tarife tehditleri ve misilleme açıklamaları, piyasanın yönü üzerinde belirgin bir etki yarattı.

Gelecek hafta, Fed’in faiz kararı ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın yapacağı basın toplantısında, bankanın projeksiyonlarına ve ülkedeki ekonomik gidişata ilişkin ipuçları arayışında olunacak.

Piyasa beklentilerine göre, Fed’in politika faizini sabit tutması, yılın ilk faiz indirimini ise haziran ayında yapması öngörülüyor.

Bu çerçevede, S&P 500 endeksi haftalık %2,27, Nasdaq endeksi %2,43 ve Dow Jones endeksi %3,07 değer kaybetti.

Yeni haftada, pazartesi perakende satışlar; salı konut başlangıçları, inşaat izinleri, sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı; çarşamba Fed’in faiz kararı ve Jerome Powell’ın basın toplantısı; perşembe cari denge, Philadelphia Fed imalat endeksi, ikinci el konut satışları ile haftalık işsizlik maaşı başvuruları takip edilecek.

Avrupa Borsaları İtalya Hariç Negatif Seyir İzledi

Avrupa borsalarında geçen hafta İtalya hariç tüm ülkelerde negatif bir seyir gözlemlenirken, gözler İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz kararına çevrildi.

Piyasalardaki fiyatlamalar, BoE’nin üzerinde durduğu faizleri değiştirmeyeceği yönünde yoğunlaşıyor. Ayrıca, Trump’ın AB’ye yönelik tarife söylemleri yatırımcıların gündemindeki yerini koruyor.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin çelik ve alüminyum tarifelerinden duydukları üzüntüyü ifade ederek, bu vergilerin ekonomik boyutlarıyla paralel şekilde karşılık vereceklerini belirtti.

Gümrük vergilerinin tedarik zincirinde bozulmalara neden olduğunu, belirsizlikler doğurduğunu ve iş kayıplarına yol açtığını vurgulayan von der Leyen, bu durumu fiyatların artmasına ve her iki tarafın da zarar görmesine neden olacağını belirtti.

Von der Leyen, “AB, tüketicileri ve işletmeleri korumak adına harekete geçmek durumundadır. Aldığımız tedbirler, güçlü ve orantılıdır. ABD, 28 milyar dolarlık tarifeler uygularken, biz de 26 milyar avro değerinde önlemler alıyoruz. Bu, ABD’nin tarifelerinin ekonomik kapsamıyla örtüşmektedir,” değerlendirmesini yaptı.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, olağanüstü yüksek belirsizliklerle başa çıkmak zorunda olduklarını belirterek, yeni dönemde fiyat istikrarını sağlamanın zorlu bir görev olacağını ifade etti.

ABD’deki siyasi değişim ve ekonomik belirsizlikler dolayısıyla ECB’nin büyük zorluklarla karşı karşıya kaldığını vurgulayan Lagarde, ticaret, savunma ve iklim konularındaki şokların Avro Bölgesi’nde enflasyon oranını artırma riski taşıdığını dile getirdi.

AB Komisyonu Sözcüsü Olof Gill, ABD tarifelerine karşı ek önlemlere ABD’nin karşılık verebileceğine dair hazırlıklı olduklarını ifade ederek, “Evet, ABD’den gelebilecek her duruma karşı hazırız. Bu konuda bir yıldan fazladır çalışmalar yapıyoruz,” şeklinde konuştu.

Analistler, Avrupa ekonomisinin mevcut resesyon endişeleri ve ABD’nin tutumuyla kar ve pazar payı kaybı olasılığının artmakta olduğunu vurguladı ve AB’nin tarifelere yönelik misilleme adımlarının takip edildiğini dile getirdi.

Bu arada, Avrupa’da yatırımcılar, Almanya’daki siyasi partilerin kamu borçlanmasında büyük artış yapılması konusundaki anlaşmasını olumlu bir şekilde karşıladı.

Almanya’nın bir sonraki başbakan adayı olarak öngörülen Friedrich Merz, kamu borçlanması konusunu Yeşiller Partisi ile uzlaşıya vardı. Bu, Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partileri ile Sosyal Demokrat Partinin (SPD) hazırladığı savunma ve yatırım paketinin 18 Mart’ta Federal Meclis oylamasında onaylanma olasılığını artırıyor.

Geçen hafta açıklanan verilere göre, Almanya’da ocak ayındaki %2,3 olan yıllık enflasyon, enerji fiyatlarındaki düşüş nedeniyle Şubat ayında değişmeden kalarak Avrupa Merkez Bankası’nın (%2) hedefinin yakınında kalmayı başardı. Ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ise aylık bazda %0,4 artış ile beklentilere paralel bir seyir izledi. İngiltere ekonomisi ise imalat sektöründeki düşüş nedeniyle Ocak ayında %0,1 daralma gösterdi.

Bu gelişmeler ışığında, haftalık bazda İtalya’da MIB 30 endeksi %0,16 artaraderken, Almanya’da DAX 40 endeksi %0,10, Fransa’da CAC 40 endeksi %1,14 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi %0,55 değer kaybetti.

Gelecek hafta, salı günü Almanya ve Avro Bölgesi’nde ZEW Ekonomik Güven Endeksi, Avro Bölgesi’nde dış ticaret dengesi; çarşamba günü Avro Bölgesi’nde enflasyon, perşembe günü Almanya’da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), BoE’nin faiz kararı ve BoE Başkanı Bailey’nin konuşması; cuma günü Avro Bölgesi’nde tüketici güven endeksi takip edilecek.

Asya Borsalarında Hong Kong Hariç Alıcılı Seyir

Asya borsalarında geçen hafta Hong Kong hariç alıcılı bir seyir gözlemlenirken, yeni haftada Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) faiz kararı izlenecek.

Piyasalarda BoJ’un gelecek hafta politika faizini değiştirmeyeceği öngörülüyor. BoJ Başkanı Kazuo Ueda, para politikası ile ilgili yaptığı açıklamalarda, bankanın politika faizine dair net iletişim kurmasının önemini vurguladı.

Ueda, enflasyonun hala hedeflenen %2 seviyesinin altında olduğunun altını çizdi. Gıda fiyatlarının enflasyonu etkileyici bir unsur olup, çekirdek enflasyonun yavaşça artmasının beklendiği mesajını verdi.

Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato, ülkenin fiyat artışlarının ithalat maliyetleriyle değil, ücret artışları ile yönlendirilmekte olduğunu ifade etti.

ABD’nin ticari tarifelerinin etkilerini de göz önünde bulundurarak, Güney Kore Sanayi Bakanı Ahn Duk-geun, çelik sektörünü korumaya yönelik hükümetin bu ayın sonuna kadar bir yanıt geliştireceğini söyledi.

Çin’de ise, iç talebi artırmak amacıyla yeni teşviklerin hayata geçirileceği bilgileri piyasalar üzerinde etkili oldu. Hükümetin, bankaları kişisel tüketim kredisi vermeye teşvik edeceği haberleri dikkat çekiyor.

Analistler, Çin ekonomisinin ABD tarifeleri, iç talep zayıflığı, yerel yönetimlerin borç riski ve gayrimenkul sektöründeki düşüş ile risk altında olduğunu belirtiyor ve iç talebi artırmayı hedefleyen adımların öneminin altını çiziyor.

Son olarak, geçen hafta Çin’de Şanghay Bileşik Endeksi %1,39, Japonya’da Nikkei 225 Endeksi %0,45 ve Güney Kore’de Kospi Indeksi %0,11 artış gösterirken, Hong Kong’daki Hang Seng Endeksi %1,12 oranında geriledi.

Gelecek hafta, pazartesi günü Çin’de işsizlik oranı, sanayi üretimi ve konut fiyatları; çarşamba günü Japonya’da dış ticaret dengesi, BoJ’un faiz kararı ve BoJ Başkanı Ueda’nın basın toplantısı; Perşembe günü, Çin’de 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranları; Cuma günü Japonya’da enflasyon açıklanacak. Ayrıca, perşembe günü Japonya’da tatil nedeniyle piyasalarda işlem yapılamayacak.

Yurt İçi Piyasalar Geçen Hafta Yükseldi

Yurt içinde geçtiğimiz hafta yükseliş eğilimi gözlemlendi. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı %3,17 değer kazanarak 10.840,59 puandan kapattı.

Dolar/TL ise haftayı, bir önceki kapanışın %0,2 altında 36,5286’dan tamamladı. Bu hafta, pazartesi özel sektörün yurtdışından sağladığı kredi borcu ve bütçe dengesi; salı konut fiyat endeksi ve kısa vadeli dış borç istatistikleri; çarşamba uluslararası yatırım pozisyonu; perşembe haftalık para ve banka istatistikleri; cuma ise tüketici güven endeksi ve dış ticaret istatistikleri takip edilecek.

“`